Μπορεί η πρόσφατη απόφαση του ΣτΕ για την ΕΥ∆ΑΠ και την ΕΥΑΘ να ανέτρεψε τα αρχικά σχέδια του Growthfundυ, εν τούτοις το τριετές πλάνο ανάπτυξης που ενέκρινε πρόσφατα το υπουργείο Οικονοµικών θα εκτελεστεί κανονικά για τις υπόλοιπες θυγατρικές, φιλοδοξώντας να αποτελέσουν µοχλό ενός ευρύτερου µετασχηµατισµού, όπως λέει στο «business stories» ο διευθύνων σύµβουλος Γρηγόρης ∆. ∆ηµητριάδης αποκαλύπτοντας κάποιες βασικές πτυχές του. Ο ίδιος σε κοινή συνέντευξή του µε τον κ. Ντάνκαν Μπόνφιλντ, διευθύνοντα σύµβουλο του ∆ιεθνούς Φόρουµ των Κρατικών Επενδυτικών Funds (International Forum of Sovereign Wealth Funds), στο περιθώριο του Οικονοµικού Φόρουµ των ∆ελφών επιχειρεί να περιγράψει πώς τα κρατικά επενδυτικά funds µπορούν να αποτελέσουν εργαλείο ανάπτυξης των οικονοµιών, ακόµα και µέσαστις σηµερινές δύσκολες συνθήκες.
«Θα ξεχώριζα αυτά που έχουν να κάνουν µε κρίσιµης σηµασίας υποδοµές για προϊόντα και υπηρεσίες µεγάλης προοπτικής για τη χώρα, όπως ο τουρισµός», απαντά ο κ. ∆ηµητριάδης ερωτηθείς για τους βασικούς στόχους του τριετούς αναπτυξιακού πλάνου που έχει ετοιµάσει το Growthfund. «Και συγκεκριµένα τον εκσυγχρονισµό των µαρινών και των λιµανιών, µε τους διαγωνισµούς να βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη, τη σταδιακή εκτίµηση της αξίας της ακίνητης περιουσίας των θυγατρικών µας µε εκκίνηση από την ΕΤΑ∆, την αξιοποίηση των 23 περιφερειακών αεροδροµίων, µε τον διαγωνισµό για το αεροδρόµιο της Καλαµάτας να τοποθετείται σε σύντοµο χρονικό διάστηµα το β’ εξάµηνο του 2022, και την επαναλειτουργία της ∆ιώρυγας Κορίνθου τον Ιούλιο του 2022. Για τη διώρυγα βέβαια δεν στεκόµαστε µόνο στην αποκατάσταση της λειτουργίας της, αλλά καταρτίζεται business plan για τον µετασχηµατισµό της σε τουριστικό προορισµό. Είναι έργο στο οποίο δίνουµε βαρύτητα», προσθέτει.
∆εν κρύβει ωστόσο την απογοήτευσή του για τις πρόσφατες ανατροπές που επεφύλαξε η απόφαση του ΣτΕ για την ΕΥ∆ΑΠ και την ΕΥΑΘ ότι δεν µπορούν να αποτελούν θυγατρικές του Growthfundυ. «Είναι αλήθεια ότι είχαµε κάνει σηµαντική δουλειά µε την ΕΥ∆ΑΠ, όπως µε τη συµφωνία για το ακατέργαστο νερό και για τα επενδυτικά σχέδια εκσυγχρονισµού του δικτύου της. Είναι προφανές ότι για το Growthfund, που έχει ως προτεραιότητα στην αποστολή του τη βελτίωση των υπηρεσιών των δηµοσίων επιχειρήσεων στους πολίτες, δεν ήταν µια αναµενόµενη εξέλιξη», λέει ο κ. ∆ηµητριάδης.
Εξάλλου ο ίδιος τονίζει ότι το Growthfund έχει τα µέσα και µπορεί να αποτελέσει καταλύτη όχι µόνο οικονοµικής ανάπτυξης αλλά και αλλαγής του υποδείγµατος της ελληνικής οικονοµίας. «Οι δράσεις και οι αποφάσεις που έλαβε το Growthfund τον τελευταίο χρόνο, και ιδίως η απόφασή του να µετασχηµατιστεί σε ∆ηµόσιο Επενδυτικό Ταµείο, εξυπηρετούν ακριβώς αυτόν τον στόχο. Να συµβάλει ως ένας επιπλέον καταλύτης στην ανάπτυξη. Είναι η κατάλληλη χρονική στιγµή, καθώς έχουν ωριµάσει πλέον οι συνθήκες για τον δυναµικό ρόλο που προοπτικά επεφύλασσε η ίδρυσή του. Αυτό διεφάνη ήδη σε πολλές περιπτώσεις, όπως στην αύξηση του µετοχικού κεφαλαίου της ∆ΕΗ που στηρίζει την ενεργειακή µετάβαση της χώρας, αλλά και µε τα επενδυτικά projects που τρέχουν οι θυγατρικές του, όπως είναι µαρίνες, λιµάνια, περιφερειακά αεροδρόµια κ.λπ. Η χώρα αντιµετωπίζει πολλαπλές κρίσεις διεθνούς χαρακτήρα (πανδηµία, ενεργειακό) που κοστίζουν στην οικονοµία, ωστόσο υπάρχουν ουσιώδεις διαφορές µε αντίστοιχες καταστάσεις του παρελθόντος (όπως την κρίση του 2008). Η πιο κρίσιµη από αυτές, αφήνοντας κατά µέρος τις προφανείς (µεταρρυθµιστικές αλλαγές, νέο επενδυτικό περιβάλλον, πόροι Ταµείου Ανάκαµψης), είναι ότι η δηµόσια περιουσία βρίσκεται πλέον σε φάση συστηµατικής αξιοποίησης. Η πλήρης λειτουργία του Growthfundυ ως ∆ηµόσιου Επενδυτικού Ταµείου, κατά το παράδειγµα αντίστοιχων ξένων, µε την υλοποίηση του στρατηγικού σχεδίου του, θα είναι µια καταλυτική αλλαγή στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας».
Τη θέση αυτή υπογραµµίζει και ο διευθύνων σύµβουλος του ∆ιεθνούς Φόρουµ των Κρατικών Επενδυτικών Funds, του θεσµικού οργάνου των κρατικών επενδυτικών ταµείων στον κόσµο, κ. Μπόνφιλντ. Και εξηγεί: «Υπάρχουν τρεις κύριες τάσεις που παρατηρούµε στα Κρατικά Επενδυτικά Ταµεία (Sovereign Wealth Funds, SWF) όσον αφορά την ενεργοποίηση της οικονοµικής ανάπτυξης. Πρώτον, έχουµε τη χρήση SWF ως αποτελεσµατικού διαχειριστή και επενδυτή δηµόσιων εταιρειών. Αυτή η τάση παρατηρείται σε όλη την Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική και ακολουθεί ένα µοντέλο που ξεκίνησε από τον Temasek της Σιγκαπούρης. Υιοθετώντας µια εµπορική προσέγγιση στη χρηµατοδότηση των εταιρειών και ένα αποτελεσµατικότερο µοντέλο για τη χρησιµοποίηση κεφαλαίων, τα SWF µπορούν να αποδεσµεύσουν αξία για την οικονοµία. Το Temasek είναι ένα από τα κορυφαία funds στον κόσµο που ξεκίνησε έχοντας µόνο κρατικές επιχειρήσεις ως περιουσιακά στοιχεία του. ∆εύτερον, δηµιουργούνται SWF που θα λειτουργούν ως κρατικά ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια και θα προσελκύουν συνεπενδύσεις σε µια οικονοµία. Πρόσφατα funds σε αυτό το µοντέλο περιλαµβάνουν µη χρηµατοδοτικά ιδρύµατα (NIIF) της Ινδίας και της Ινδονησίας. Τρίτον, βλέπουµε επίσης τα µεγαλύτερα SWF να αυξάνουν τις εγχώριες επενδύσεις τους µε σκοπό την τόνωση της οικονοµικής ανάπτυξης. Από τον Κόλπο έως τη Νέα Ζηλανδία και την Αλάσκα, υπάρχουν πολλά παραδείγµατα πιο άµεσων επενδύσεων σε εγχώριες οικονοµίες».
Μάλιστα, όπως σηµειώνει, τα τελευταία χρόνια αυξάνονται τόσο η συνεργασία όσο και οι συνεπενδύσεις µεταξύ κρατικών επενδυτικών ταµείων διαφορετικών χωρών.
«Το ISIF της Ιρλανδίας, το BPI της Γαλλίας και το Cofides της Ισπανίας επενδύουν από κοινού µε άλλα funds. Πρόσφατα, η Malta Government Investments (MGI), το Κρατικό Ταµείο της Αιγύπτου (TSFE) και η Bpifrance υπέγραψαν µια συµφωνία για την ίδρυση του “European, Middle East and North Africa Sovereign Wealth Funds Foundation” στη Μάλτα, θέτοντας τη βάση για ένα µεσογειακό δίκτυο συνεργασίας», σηµειώνει χαρακτηριστικά.
Στο µοντέλο των µεγάλων ξένων επενδυτικών ταµείων αλλά και της διασυνοριακής συνεργασίας στοχεύει και το Growthfund, όπως λέει ο κ. ∆ηµητριάδης.
«Ο µετασχηµατισµός του Growthfundυ σε ∆ηµόσιο Επενδυτικό Ταµείο θα επιδράσει ευεργετικά στην οικονοµική ανάπτυξη της χώρας για τον επιπλέον λόγο ότι τα εν λόγω ταµεία είναι προσανατολισµένα σε στρατηγικές επενδυτικές προτεραιότητες, κάτι που έχει ιδιαίτερη σηµασία σε µια εποχή γεωπολιτικών κρίσεων µε µεγάλο αντίκτυπο στις οικονοµίες. Αντλούµε από τη διεθνή εµπειρία και τα πλέον επιτυχηµένα παραδείγµατα, κορυφαίο των οποίων όπως σας είπε και ο κ. Μπόνφιλντ είναι το Temasek της Σιγκαπούρης, άλλωστε αυτός είναι και ένας από τους βασικούς λόγους της ενεργού συµµετοχής µας στο παγκόσµιο δίκτυο One Planet for Sovereign Wealth Funds (OPSWF)», τονίζει.
Σε κάθε περίπτωση, η σηµερινή εποχή των αναταράξεων φαίνεται ότι θα φέρει και αλλαγές, σύµφωνα µε τον κ. Μπόνφιλντ. «Βραχυπρόθεσµα, οι τιµές των βασικών εµπορευµάτων αυξάνονται και οι παγκόσµιες αλυσίδες εφοδιασµού διαταράσσονται οδηγώντας σε υψηλότερο πληθωρισµό. ∆εν έχει υπάρξει εµπειρία µε περιβάλλον υψηλού πληθωρισµού για 20+ χρόνια στις αγορές επενδύσεων και αυτό θα οδηγήσει σε αλλαγές στην ανάπτυξη κεφαλαίων», σημειώνει. Ήδη παρατηρείται στροφή στις επενδυτικές επιλογές των κρατικών ταµείων.
«Στην πιο πρόσφατη έρευνά µας, την οποία έχει αναλάβει το IFSWF µε τη State Street Associates, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι επενδυτές έχουν ανταποκριθεί στις νέες προκλήσεις των διεθνών συγκρούσεων και των αυξανόµενων πληθωριστικών πιέσεων. Με την εναλλαγή από τις αναδυόµενες αγορές στις ανεπτυγµένες, τη στροφή σε αµυντικούς τοµείς και τη µείωση της έκθεσης σε ξένο συνάλλαγµα σε χώρες ευαίσθητες σε διεθνείς συγκρούσεις, οι επενδυτές έχουν προσαρµόσει τις θέσεις του χαρτοφυλακίου τους ως απάντηση στις νέες προκλήσεις που αναδύονται», σηµειώνει.
Κλείνοντας η συζήτηση δεν µπορεί να µην πάει στη Ρωσία. Εξάλλου και το κρατικό επενδυτικό Ταµείο της χώρας (Russian Direct Investment Fund) είναι µέλος του ∆ιεθνούς Φόρουµ των Κρατικών Επενδυτικών Ταµείων (IFSWF). «Θα επηρεάσoυν τη συµµετοχή τους οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί;» ρωτάµε.
«Ναι. Η Γραµµατεία του IFSWF εδρεύει στο Λονδίνο και υπόκειται στη νοµοθεσία του Ηνωµένου Βασιλείου. Ως γνωστόν η κυβέρνηση του Η.Β., µαζί µε την Ε.Ε. και τις ΗΠΑ, επέβαλε κυρώσεις στο Russian Direct Investment Fund (RDIF). Για να συµµορφωθεί µε τις κυρώσεις, το IFSWF δεν µπορεί να έχει δοσοληψίες µε το RDIF», λέει.